Historia

,,Czasu nie da się zatrzymać, ale warto wracać do chwil,

które pozostają w naszej pamięci na zawsze.”

Dnia 10 czerwca 2018r. obchodziliśmy 80-lecie Szkoły Podstawowej im. Wincentego Witosa w Kowalach. Ożywiliśmy te najpiękniejsze chwile z przeszłości naszej szkoły. Historia tej przedwojennej szkoły sięga roku 1938. Wcześniej, jak podają źródła historyczne, pierwszą szkołę w Kowalach zorganizowano prawdopodobnie na pocz. II poł. XIX w pobliżu dworu na początku ul. Wieluńskiej, była to ,,zimowa szkoła ruska”, dom z jedną klasą i mieszkanie dla nauczyciela wraz z zapleczem gospodarczym. Okres nauki trwał trzy zimy, od listopada do kwietnia. Przez resztę roku dzieci musiały pracować w gospodarstwach swoich rodziców. Program nauczania obejmował naukę pisania, czytania po polsku, matematykę, zw. rachunkami i j. rosyjski. W okresie I wojny światowej szybko rozwinęła się szkoła w Kowalach. Do programu wprowadzono historię Polski, a nauka trwała przez cały rok. Z powodu braku miejsca dla wszystkich klas, nauczano dzieci w domach prywatnych rozrzuconych po całej wsi. Było to duże utrudnienie dla uczniów i nauczycieli. Pomyślano więc o budowie nowej szkoły. Społeczeństwo Kowali doceniając rolę szkoły po odzyskaniu niepodległości podjęło decyzję budowy szkoły na gruntach P. Rocha Soberki przy ul. Ożarowskiej na Placu Wiejskim. Rozpoczętą budowę przerwano i ostatecznie postanowiono wybudować obecną szkołę na gruntach rolników: Franciszka Tobisa, Piotra Tobisa i Franciszka Mani przy obecnej ul. Szkolnej. Największą rolę w powstaniu tej szkoły odegrał ówczesny kierownik szkoły- Jan Herduś, wspólnie z ludnością lokalną, dołożył wszelkich starań, zwrócił się nawet z prośbą o wsparcie przy dziele wznoszenia budynku szkolnego dla uczniów Szkoły Powszechnej w Kowalach do Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Pana Ignacego Mościckiego, uzyskując wsparcie finansowe decyzją Zarządu Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych. Kierownictwo budowy szkoły objął inż. Bolesław Daniecki z Wielunia, a majstrem budowy był Feliks Juszczak z Kowali W roku 1937 budowa nowoczesnej 7 klasowej szkoły z dużą salą gimnastyczną dobiegała końca. Jednak mimo ogromnych starań Pana Jana Herdusia przy budowie nowej szkoły nigdy w niej nie pracował. Z dniem 1 kwietnia 1938r. został służbowo przeniesiony na stanowisko kierownika Szkoły Powszechnej w Wójcinie, a od 1 sierpnia 1938 r. na stanowisko kierownika szkoły w Stachlewie w powiecie łowickim aż do ostatnich dni sierpnia 1939r. We wrześniu został zmobilizowany do 4 kompanii w 28 pułku strzelców kaniowskich. Teofil Mikulski podaje w pracy ,,Biogramy Jeńców…”, że ,,Jan Herduś początkowo był w obozie jeńców wojennych w Putiwlu, a następnie w Kozielsku”. Jan Herduś – zrządzeniem losu- w ostatnich chwilach życia znalazł się w towarzystwie ppor Walentego Nogi, który był jego uczniem w Szkole Powszechnej w Kowalach. Nauczyciel i uczeń znaleźli się w tym samym transporcie z obozu w Kozielsku do miejsca rozstrzelania: nr listy wywozowej 035/2 z obozu w Kozielsku, pod nr 3220. Podzielił los 15 tysięcy oficerów Wojska Polskiego. Został zamordowany w lesie katyńskim.

W dniu 80-tej Rocznicy powstania szkoły, społeczność szkolna uhonorowała pamięć postaci porucznika Jana Stanisława Herdusia – pomysłodawcy i budowniczego, Szkoły Powszechnej w Kowalach tablicą pamiątkową. Z informacji władz oświatowych na takim poziomie i w takich rozmiarach w ówczesnej Polsce były tylko trzy wiejskie szkoły.

Kierownikiem w nowo wybudowanej szkole został Franciszek Zamorski. Młodzież po raz pierwszy, rok przed wybuchem II wojny światowej rozpoczęła naukę w tej szkole. Niestety na krótko, bo przyszły lata II wojny światowej. W budynku kwaterowały wojska niemieckie. Podczas okupacji w Kowalach trwało tajne nauczanie. Naukę w szkole zorganizowano dopiero w lutym 1945r. Kierownikiem szkoły po wojnie przez okres jednego roku dalej był Franciszek Zamorski do 1946 roku. Kolejnymi kierownikami szkoły byli:

P. Adam Słodziński przez 26 lat P. Marian Piesyk przez 13lat

Następnie dyrektorami byli: przez 12 lat P. Stanisław Białas

i przez 10 lat – dwie kadencje P. Jan Ryglewski , w tym od 2001 również jako dyrektor Oddziałów Przedszkolnych. Od 2007r. funkcję dyrektora Szkoły Podstawowej w Kowalach z Oddziałami Przedszkolnymi pełni Lidia Kowalska- Owczarek.

Ważnym wydarzeniem w życiu szkoły było nadanie imienia Wincentego Witosa i wręczenia sztandaru 25 listopada 1984r. Kierownikiem szkoły był Pan Marian Piesyk a Szkoła w Kowalach była wtedy Szkołą Zbiorczą. Uczęszczali do niej również uczniowie z Wierzbia i Sołtysów.

W karty historii najnowszej wpisała się reorganizacja sieci szkół gminy Praszka, w wyniku której od 2011r. nasza szkoła stała się szkołą pięciooddziałową z trzema oddziałami szkolnymi klas IV-VI i dwoma oddziałami przedszkolnymi, obecnie jest szkołą siedmiooddziałową z klasami IV-VIII + 2 oddziały przedszkolne. Szkoła Podstawowa w Kowalach odgrywa kulturotwórczą rolę w środowisku, jest organizatorem uroczystości i licznych spotkań środowiskowych.

To placówka nowoczesna, a jednocześnie krzewiąca tradycje historyczne, jest sukcesywnie remontowana i unowocześniana. Cyklicznie wzbogaca się o nowe pomoce dydaktyczne, multimedialne oraz prowadzi dodatkowe zajęcia z uczniami w ramach licznych projektów unijnych i rządowych. ,, Nowe technologie na usługach edukacji , ,, Edukacja ku przyszłości- Zaczarowany świat’’,, Dobry start w przyszłość”, ,,Fascynujący świat nauki i technologii”, ,, Bezpieczna +, ,,Aktywna Tablica”.

Nasza szkoła jest miejscem, gdzie uczymy dzieci pokonywać trudności, jest instytucją wychowania i kształcenia. Uczniowie z dużym powodzeniem nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. Dowodem na to są wysokie wyniki ze sprawdzianów po klasie szóstej. W latach 2013/14 i 2014-15 uczniowie klasy szóstej uzyskali w skali staninowej wynik wysoki – stanin 7, a w 2015/16 wynik bardzo wysoki stanin 8 z j. polskiego i matematyki, oraz wynik wysoki- stanin 7 z j. angielskiego.

Do dyspozycji mamy 8 dużych sal lekcyjnych ( każda po 51m2), salę gimnastyczną, pracownię komputerową, 2 biblioteki- szkolną i miejską, świetlicę, 3 szatnie, dobudowane w latach 80-tych przedszkole z oddzielnym wejściem, piękną, nową klatką schodową, szatnią, czterema salami przedszkolnymi. Łącznie teren szkolny obejmuje 0.9 ha powierzchni.

Możemy poszczycić się licznymi osiągnięciami naszych uczniów. Mamy finalistów i laureatów wojewódzkich konkursów przedmiotowych z j. polskiego, matematyki, j. angielskiego. Nasi uczniowie osiągają sukcesy sportowe począwszy od gminnych i powiatowych, po półfinały i finały wojewódzkie, w tym Kinder + Sport. Udział w Mistrzostwach Polski w tenisie stołowym w Rawie Mazowieckiej w 2017r. dziewcząt z naszej małej szkoły to dla nas wielki sukces, jak też pierwsze miejsce w piłkę siatkową w Międzynarodowym Turnieju Piłki Siatkowej w Czechach w Krnov . Każdy sukces wymaga poświęcenia. Biorąc pod uwagę okres od 2011r. 20 x byliśmy Mistrzami Gminy w tenisie stołowym, 2x Mistrzami Powiatu i 11x Wicemistrzami, nasi uczniowie zdobyli 3 medale Mistrzostw Województwa w Tenisie Stołowym (2 srebrne i 1 brązowy),

11x zdobyliśmy Mistrzostwo Gminy w Piłce Siatkowej, 6x byliśmy Mistrzami Powiatu i 2x Wicemistrzami, 5x wygraliśmy Półfinały Wojewódzkie i zdobyliśmy 3 medale Mistrzostw Województwa w Piłce Siatkowej (złoty, srebrny i brązowy).

Nasi uczniowie uprawiają też z powodzeniem inne dyscypliny sportu. Od 2009r. możemy poszczycić się istnieniem Uczniowskiego Klubu Sportowego ,, ISKRA ‘’ Kowale, który w dużej mierze przyczynia się do rozwoju sportu w naszej szkole. Byliśmy wielokrotnymi organizatorami gminnych zawodów sportowych i półfinału wojewódzkiego. Nasi uczniowie wyróżniają się w nauce, zachowaniu, za co otrzymują świadectwa z wyróżnieniem, nagrody książkowe i dyplomy, stypendia Burmistrza, rozwijają swoje zainteresowania na zajęciach pozalekcyjnych. Zarówno uczniowie szkoły jak i przedszkolacy są rozśpiewani i roztańczeni. Nasza szkoła bierze udział w projektach unijnych., przez co uczniowie uczestniczą w dodatkowych zajęciach i kołach zainteresowań. Uczniowie wykazują się zdolnościami artystycznymi zdobywając wyróżnienia i nagrody w konkursach plastycznych i muzycznych.

W 2015r. została przeprowadzona termomodernizacja szkoły, a w 2017r. dobudowano klatkę schodową w przedszkolu, na wskroś nowoczesną, bezpieczną, spełniającą wszystkie wymagania p- poż. Ogromny wkład i poświęcenie ludzi pracujących w tej szkole zaowocowały tym, co dzisiaj możemy tu oglądać, ale też to, co stanowi wartość wewnętrzną i poziom tej szkoły. Cały czas coś remontujemy, poprawiamy wygląd naszej szkoły, wymieniony został system grzewczy szkoły, wspólnie z rodzicami zapoczątkowaliśmy budowę parkingu wraz z ogrodzeniem, mamy wyremontowaną ulicę Szkolną z chodnikiem i nową nawierzchnię na parkingu dzięki decyzji władz gminy, całkowicie został zmieniony wygląd przedszkola poprzez remonty sal z wymianą okien i systemem grzewczym. Nowe chodniki do szkoły i przedszkola, przebudowa wejścia do przedszkola, rozpoczęta modernizacja przedszkolnego placu zabaw, założenie monitoringu, wreszcie termomodernizacja, dobudowanie nowej klatki schodowej w przedszkolu. To wszystko było możliwe dzięki bardzo dobrej współpracy z organem prowadzącym szkołę- gminą Praszka, rodzicami, organizacjami i mieszkańcami Kowali, okolicznymi firmami, instytucjami, ludźmi dobrej woli. Dziękujemy za wszelką pomoc.

Słowa wdzięczności kierowane są do nauczycieli emerytów, pracowników obsługi i administracji, którzy pracowali przez długie lata w naszej szkole, są jej cząstką, tu pozostawili swoje młodzieńcze lata, zapał i pomysły. Cieszymy się, że są nadal z nami, czują ducha naszej szkoły i cały czas nas wspierają.

Wielu pokoleniom ta szkoła dała podstawy do dalszej edukacji. W tym wyjątkowym dniu przekazaliśmy życzenia wszystkim absolwentom tej szkoły, długich lat w zdrowiu, szczęściu, jak najwięcej powodów do radości i wzruszeń.

I wreszcie kochani uczniowie. Wy jesteście najważniejszą częścią tej szkoły. Wam życzymy dużo zdrowia, jak najwięcej dziecięcej radości i niezapomnianych chwil w murach tej szkoły, rozwoju pasji, zainteresowań, samych szóstek i świadectw z biało- czerwonym paskiem. Bądźcie chlubą tej szkoły i radością dla swoich rodziców.

Kochamy naszą szkołę, bo jest pięknym symbolem historii, posiada sztandar i patrona dla którego największym dobrem była wolność Ojczyzny i jest miejscem, które z racji swoich lat budzi szacunek. ,,Są miejsca, czasy i ludzie, których się nie zapomina”. To właśnie nasza szkoła jest takim miejscem. Jesteśmy dumni, wspólnie z gronem pedagogicznym, że możemy w takiej szkole uczyć i wychowywać kolejne pokolenia.

Życzymy naszej osiemdziesięcioletniej szkole w roku niezwykłym, Jubileuszowym 100- lecia Odzyskania Niepodległości przez Polskę kolejnych pięknych Jubileuszy, niech nadal rozkwita i pięknieje dla przyszłych pokoleń, a odsłonięta tablica pamiątkowa niech jest podziękowaniem pomysłodawcy i budowniczemu tej szkoły- Janowi Stanisławowi Herdusiowi- nauczycielowi, kierownikowi i wojskowemu, za talent, pracę i poświecenie na rzecz polskiej szkoły.

Lidia Kowalska- Owczarek

Dyrektor Szkoły